Τι είναι η ανάπτυξη ;
Είναι η μακροχρόνια διαδικασία κατά την οποία ένα παιδί μετατρέπεται από ένα άβουλο βρέφος σε ένα πλήρως λειτουργικό ενήλικα αποκτώντας ένα σύνολο από δεξιότητες που ονομάζονται ψυχκοκινητικοί σταθμοί . Συνάδει με την ωρίμανση και ανάπτυξη του εγκεφάλου. Συχνά αποκαλείται και ψυχοκινητική ανάπτυξη . Περιέχει 4 τομείς
Αδρή κινητικότητά – η ικανότητα να κάτσει , περπατήσει , τρέξει
Λεπτή κινητικότητα – η ικανότητα να πιάσει αντικείμενα , να κάνει παλαμάκια , να χρησιμοποιήσει το κουτάλι
Ομιλία , έκφραση και κατανόηση
Κοινωνικές δεξιότητες και δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης - η ικανότητα να αλληλεπιδρά με άλλους , να μιμείται τους γονείς , να παίζει , να μάθει να χρησιμοποιεί την τουαλέτα
Τι είναι η ψυχοκινητική καθυστέρηση ( ΨΚ) ;
Πολλά παιδιά αργούν λίγο να αποκτήσουν κάποιες δεξιότητες και είναι απόλυτα φυσιολογικό . Μια σημαντική καθυστέρηση είναι όταν ένα παιδί είναι αρκετά πίσω στις δεξιότητες σε σχέση με τον μέσο όρο. Για παράδειγμα τα παιδιά συνήθως περπατούν στους 12 μήνες αλλά κάποια παιδία φτάνουν μέχρι και την ηλικία των 15 μηνών για να περπατήσουν και είναι απόλυτα εντάξει. Αν ένα παιδί όμως έχει περάσει τον 18ο μήνα και δεν περπατήσει αυτό είναι σημαντική καθυστέρηση. Ο όρος σφαιρική ψυχοκινητική καθυστέρηση χρησιμοποιείται όταν ένα παιδί εμφανίζει καθυστέρηση σε 2 ή περισσότερους τομείς όπως αναφέρονται πιο πάνω. Για παιδιά άνω των 5 ετών ο όρος ΨΚ δεν είναι πλέον δόκιμος και χρησιμοποιούμε τον όρο ‘’μαθησιακές δυσκολίες’’.
Τι προκαλεί ψυχοκινητική καθυστέρηση ;
Η ανάπτυξη είναι μια πολύπλοκη διαδικασία στην οποία κεντρικό ρόλο παίζουν τα γονίδια και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί. Τα γονίδια καθορίζουν τις μέγιστες δυνατότητες που μπορεί να φτάσει κάποιος αλλά το περιβάλλον είναι αυτό που συχνά καθορίζει το τελικό αποτέλεσμα . Η επίδραση του περιβάλλοντος μπορεί να είναι θετική ή αρνητική.
Μερικά παραδείγματα του πως το περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη και να προκαλέσει ΨΚ είναι
Κατά την κύηση λοιμώξεις της μητέρας όπως τοξόπλασμα και κυταρομεγαλοιός , χρήση αλκοόλ , κάπνισμα και έκθεση σε ακτινοβολίες και χημικά
Λοιμώξεις πχ μηνιγγίτιδα
Σοβαρές κακώσεις κεφαλής
Μεταβολικά νοσήματα
Υποσιτισμός και έλλειψη ιχνοστοιχείων
Έκθεση σε τοξίνες και βαρέα μέταλλα
Παραμέληση και κακοποίηση
Οι δεξιότητες είναι απλά δεξιότητες
Δεν πρέπει να βιαζόμαστε να χαρακτηρίζουμε την ανάπτυξη ενός παιδιού σαν παθολογική απλά επειδή δεν απόκτησε μια συγκεκριμένη δεξιότητα σε μια συγκεκριμένη ηλικία. Πολλά φυσιολογικά παιδιά αργούν να περπατήσουν ή να μιλήσουν αλλά με την πάροδο του χρόνου βελτιώνονται και έρχονται στο ίδιο επίπεδο με τα συνομήλικα τους. Πρώτα βλέπουμε την γενικότερη εικόνα πριν βγάλουμε συμπεράσματα.